فن ترجمه چیست؟ بخش دوم

در مطالب قبلی تحت عنوان فن ترجمه چیست؟ بخش اول، توضیحاتی در این زمینه ارائه گردید. در این قسمت در ادامه مطلب ذکر شده مواردی عنوان می گردد.

language۱= L۱ زﺑﺎﻧﻲ که در آن زﺑﺎن ﻛﺎر ترجمه را ﺷﺮوع ﻣﻲ ﻛﻨﯿﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻً زﺑﺎن اول/ ﻣﺒﺪأ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و زﺑﺎﻧﻲ که ترجمه به آن ﺧﺘﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد زﺑﺎن دوم/ Target language =TL ﯾﺎ language ۲=L۲  زﺑﺎن ﻣﻘﺼﺪ ﻧﺎﻣﯿﺪه می ﺸﻮد.

ﻋﻼوه ﺑﺮ واژه translation  از واژه دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ترجمه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد  که آن واژه interpretation اﺳﺖ که به ﻣﻌﻨﻲ ترجمه، ﺗﻌﺒﯿﺮ ﯾﺎ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺨﺼﻲ که اﯾﻦ ﻛﺎر  را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دھﺪ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﯾﺎ interpreter ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻣﺮوزه واژه interpreter (ﻣﻔﺴﺮ) ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﺷﻔﺎھﻲ و ھﻤﺰﻣﺎن به ﻛﺎر  ﻣﻲ رود.  ﺗﻌﺮﯾﻒ ترجمه و نقطه ﻧﻈﺮات ﻣﺨﺘﻠﻒ در اﯾﻦ ﺑﺎره در ادامه تشریح می گردد. ﺑﺮای واژه ترجمه ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﺳﻮی ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻓﻦ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ که در اﯾﻨﺠﺎ به اﺧﺘﺼﺎر ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﯿﻢ.

Translation is the replacement of textual material in one language by equivalent textual material in another language. 

اﻟﻒ- ترجمه ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻲ ﻣﻮاد ﻣﺘﻨﻲ اﺳﺖ در ﯾﻚ زﺑﺎن (زﺑﺎن ﻣﺒﺪأ) ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺘﻨﻲ ﻣﻌﺎدل در زﺑﺎن دﯾﮕﺮ  (زﺑﺎن ﻣﻘﺼﺪ)

ب- ترجمه ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﭘﯿﺪا ﻛﺮدن ﻧﺰدﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎدل ﻃﺒﯿﻌﻲ ﭘﯿﺎم زﺑﺎن دھﻨﺪه در زﺑﺎن ﮔﯿﺮﻧﺪه، ﻧﺨﺴﺖ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻌﻨﺎﯾﻲ و دوم از ﻟﺤﺎظ ﺳﺒﻚ

ج- ترجمه ﻓﻨﻲ اﺳﺖ که ﯾﻚ ﭘﯿﺎم ﻧﻮﺷﺘﺎری در زﺑﺎﻧﻲ را ﺑﺎ ھﻤﺎن ﭘﯿﺎم در زﺑﺎن دﯾﮕﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ترجمه ﻛﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ در ﺟﮭﺖ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻲ ﯾﻚ تجربه و ﯾﺎ ﻓﺮﻣﻮل ﺧﺎﺻﻲ از ﺟﮭﺎن ﭘﯿﺮاﻣﻮن به زﺑﺎن دﯾﮕﺮ.

 ﻧﻈﺮھﺎی ارائه ﺷﺪه درﺑﺎره ترجمه

اﻟﻒ- ﯾﻚ ترجمه ﻣﺜﻞ ﭘﺸﺖ ﻗﺎﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺮح ﻛﺎر را ﻧﺸﺎن دھﺪ

ب- ترجمه کلمه به کلمه و ﯾﺎ ﺧﻂ به ﺧﻂ به اﯾﻦ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ که دیوانه ای ﺣﺮﻓﮭﺎی دیوانه ای دﯾﮕﺮ را ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ

ج- ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺧﺎﺋﻦ اﺳﺖ

ﻣﻲ ﺑﯿﻨﯿﻢ که ﺗﻌﺮﯾﻒ دﻗﯿﻖ و ﻓﻨﻲ ترجمه ﻛﺎر ﭼﻨﺪان ﺳﺎده ای ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ھﺎﯾﻲ که ﺗﺎﻛﻨﻮن به دﺳﺖ داده ﺷﺪه اﻧﺪ اغلب آن ﻗﺪر ﻛﻠﻲ و ﻧﻈﺮی اﺳﺖ که ﻋﻤﻼً ھﯿﭻ ﮔﺮه ای از ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن در ﻛﺎر  ﺗﺮجمه ﻧﻤﻲ ﮔﺸﺎﯾﺪ.

ھﺮ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﮭﺎ ترجمه، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺎزه ای از ﻛﺎر ترجمه اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲ ﻛﻨﺪ که ﺑﺎز ھﻢ اﻏﻠﺐ ﺑﺮای ﺧﻮدش ﻗﺎﺑﻞ ﻓﮭﻢ اﺳﺖ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ھﯿﭻ گونه رھﻨﻤﻮد ﻋﻤﻠﻲ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺸﺘﺎﻗﺎن ﻛﺎر ترجمه و ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﺗﺎزه ﻛﺎر ﻗﺮار دھﺪ.

اﮔﺮ ترجمه را به ﺻﻮرت ﺑﺮﮔﺮدان نوشته ﯾﺎ گفته ای از ﯾﻚ زﺑﺎن به ﻋﻨﻮان زﺑﺎن ﻣﺒﺪأ، به زﺑﺎن دﯾﮕﺮ ﯾﺎ زﺑﺎن ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻛﻨﯿﻢ، ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع اﯾﻦ ﺑﺮﮔﺮدان زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﯾﺎﺑﺪ که ﺗﺄﺛﯿﺮ آن نوشته ﯾﺎ گفته در ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﯾﺎ ﺷﻨﻮﻧﺪه زﺑﺎن ﻣﺒﺪأ به ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﯾﺎ ﺷﻨﻮﻧﺪه زﺑﺎن ﻣﻘﺼﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد. به ﻋﺒﺎرت ﺳﺎده ﺗﺮ، ترجمه ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺑﺮﮔﺮدان ﻣﺘﻨﻲ از زﺑﺎن ﻣﺒﺪأ به زﺑﺎن ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺪون ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﻛﺎھﺶ در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﮔﺮ چه دﻗﯿﻖ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا ھﯿﭻ ﭘﯿﺎﻣﻲ، meaning ﯾﺎ ﻣﻌﻨﻲ Form یا ﺻﻮرت را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺻﻮرت و ﻣﻌﻨﻲ از زﺑﺎﻧﻲ به زﺑﺎن دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد. اﯾﻦ مسئله به ﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎی ﻣﺘﻔﺎوت زﺑﺎﻧﮭﺎ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد که در ﺑﺤﺚ ﻧﺴﺒﯿﺖ زﺑﺎﻧﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﯿﺮد.