با گسترده شدن فناوری اطلاعات و نفوذ همه جانبه وسایل ارتباط از راه
دور به عمق جامعه، ابزارها و روش های آموزش نیز دچار تحول شده است. تحول این
ابزارها و روش ها در جهتی است که هر فرد در هر زمان و هر مکان بتواند با امکانات
خودش و در بازه زمانی که خودش مشخص می کند مشغول یادگیری گردد.
در
سال های نه چندان دور آموزش از راه دور مطرح شده است. این نوع آموزش ویژگی های
خودش رو دارد و دارای مزایای زیادی است. ابتدا آموزش به صورت مکاتبه ای بود و تنها
راه ارتباط استفاده از نامه بود. با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی و از همه مهمتر
ارزان تر شدن هزینه استفاده از تکنولوژی، استفاده از ابزار های جدید تر برای
انتقال دانش مطرح گردید. با به وجود آمدن و گسترش اینترنت این پدیده جدی تر دنبال
شده و ابزار ها و روش ها و استاندارد هایی برای آموزش الکترونیک مطرح شده است و هر
روز اصلاحات جدیدتری در این زمینه انجام می شود. در واقع می توان گفت آموزش
الکترونیکی استفاده از ابزار های انتقال اطلاعات به صورت الکترونیکی (مثل اینترنت)
برای انتقال اطلاعات و دانش می باشد.
ابتدا راجع به دو کلمه Training و Learning بحث می نماییم. Training به معنی آموزش دادن است و Learning به معنی یاد گرفتن می باشد. در رویکرد سنتی از روش آموزش دادن استفاده می شود که چون همراه با زور و اجبار باعث افت تحصیلی دانش آموز می شود و حتی ممکن است مشکلاتی در خارج از محیط آموزشی برای دانش آموز پیش بیاورد. اما در رویکرد جدید از روش آموزش گرفتن استفاده می شود. چون در این روش فرد، خود می خواهد یاد بگیرد بنابراین زور و اجباری هم در کار نبوده و در نتیجه مشکلات قبلی به وجود نخواهد آمد.
آموزش الکترونیک دامنه گسترده ای دارد و بسته به نوع استفاده و امکانات به چند دسته تقسیم می شود.
- آموزش بر پایه وب: در این روش آموزش از طریق اینترنت خواهد بود. در اکثر موارد آزمون ها و ارائه مدرک هم از طریق الکترونیکی و وب است. کلاس های درس، یادداشت های درس، جزوه ها، اتاق بحث، پست الکترونیکی و غیره جزء ویژگی های این روش هستند و همگی برروی وب ذخیره می شوند.
- آموزش مبتنی بر کامپیوتر: در این روش احتیاجی به اتصال به اینترنت و حتی به شبکه نیز نیست، مگر در موارد خاص. در این روش اطلاعات بروی یک واسط الکترونیکی ذخیره می شود و کاربر با استفاده از یک کامپیوتر یا ابزار خواننده آن واسط الکترونیکی می تواند از آن استفاده نماید. یک مثال ساده آن استفاده از CD آموزشی است که در سراسر دنیا نیز بسیار کاربرد دارد.
- آموزش به کمک وسایل و ابزار دیجیتال همراه: آموزشی است که از طریق وسایل و ابزارهای دیجیتالی همراه از جمله PDA و Tablet PC و … ارائه می شود.
- آموزش به کمک تلفن همراه: آموزشی است که کاملا جدید است و تقریبا می تواند در گروه بالا قرار گیرد، ولیکن به علت افزایش تعداد افراد دارنده تلفن همراه و تمرکز بروی این روش که به M-learning شهرت یافته دسته ای جدا برای آن در نظر گرفته می شود. به خوبی می توان این روش را پیاده سازی نمود. ولی لازمه آن ایجاد زیر ساخت های مخابراتی است. خیلی از مردم مخصوصا در جوامع شهری وقت زیادی از خود را در انتظار وسایل نقلیه، ترافیک و ... از دست می دهند. تا همین چند سال پیش افراد برای استفاده از این وقت، کتاب هایی همراه خود جابه جا می کردند که مشکلات خودش را داشت مثلا در راه های ناهموار آسیب زیادی به چشم وارد می شد و … . با ارائه کارت های حافظه و ذخیره سازهای دیجیتالی صدا، مطالعه به سمت آموزش از طریق صدا حرکت نمود؛ ولی همچنان آموزش از طریق چشم بالاترین کارایی را دارد. بنابراین استفاده از ابزارهای دیجیتالی تصویری بهتر از همه است چراکه:
- می توان به جای نوشته از تصاویر ثابت و متحرک و یا فیلم استفاده نمود.
- می توان اندازه نوشته ها را بسته به موقعیت و کاملا دلخواه بزرگ و کوچک نمود.
- می توان از خوانندگان متن یا صدای ضبط شده همراه متن و حتی موسیقی در کنار آموزش استفاده کرد.
- در صورت خستگی از مطالعه می توان از وسایل تفریحی داخل این وسایل بهره جست.
یکی از مزایای بزرگ آموزش مجازی عدم نیاز به سفرهای کوتاه و بلند برای رسیدن به مکان های آموزشی می باشد. امکان دسترسی به تمام منابع آموزشی چه در روز و شب و هر کجا که نیاز دارید، در منزل یا محل کار. تمام این تعاریف به این معنی است که شما در هر کجا که تمایل دارید می توانید درس بخوانید و کسی هم نیست که به شما بگوید چه موقع این کار را انجام دهید.
چرا آموزش مجازی؟
آموزش الکترونیک و نقات قوت آن باعث شده تا دانشجویان، دانشگاهها و سایر مراکز آموزشی به سمت تطبیق و استفاده از آن پیش بروند.
در اینجا به چند مزیت مختلف سیستم آموزشی الکترونیک در زیر اشاره می‌کنیم:
- در آموزش الکترونیکی محدودیت جغرافیایی وجود ندارد. دانشجویان در هر کجا که باشند این امکان را دارند که از امکانات تحصیلی استفاده نمایند.
- در این روش نیازی به رفت‌وآمد دانشجویان و استاد نیست و این خود در کاهش هزینه‌ها و استفاده از زمان موثر است.
- در آموزش مجازی زمان نقش مستقلی دارد و دانشجویان در هر زمانی که برایشان مناسب باشد میتوانند به آموزش بپردازند، در مباحث پژوهشی شرکت کنند و با استادان و همکلاسی‌های خود در اتاق‌های گفتمان به گفت‌وگو بپردازند.
- در آموزش مجازی معلمان و استادان جهت پاسخ‌گویی مناسب به دانشجویان زمان بیشتری نسبت به کلاس‌های درس به روش سنتی دارند که در آن‌ها پاسخ به سؤالات، بصورت رودررو و آنی انجام می‌گیرد که ممکن است پاسخ بهینه‌ای برای برخی سؤالات دانشجویان نباشد.
- نتایج و گزارش‌های مختلف نشان داده که نسبت به روش سنتی، در آموزش الکترونیک، دانشجویان و استادان بیشتر با یکدیگر در تعامل هستند. (با روش گفت‌وگو و نامه‌نگاری الکترونیکی)
- با توجه به گستردگی منابع در آموزش الکترونیک، روش‌های مختلف و آسانی جهت یادگیری برای دانشجویان وجود دارد که با توجه به توانایی‌های خود قادر به انتخاب هر کدام از روش‌ها خواهند بود.
- این سبک آموزش در دانشجویان نوعی خودآگاهی و اعتماد به‌نفس ایجاد می‌کند که باعث تقویت حس مسؤولیت‌پذیری در آن‌ها برای آنچه که یاد می‌گیرند، می‌شود.
- در این نوع آموزش دانشجویان خود، جهت و سرعت پیشروی را در یادگیری مطالب انتخاب و تعیین می‌کنند. در اینجا دیگر مانند کلاس‌های سنتی دانشجویان ضعیف باعث نمی‌شوند دیگران نیز متوقف شوند و یا برعکس در رقابت ناعادلانه با دانشجویان قوی‌تر قرار گیرند.
- در آموزش الکترونیکی که محتویات درسی بصورت الکترونیکی تهیه می‌شوند و در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرند، بروزرسانی مطالب بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از مطالب چاپی است که در کلاس‌های سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- گاهی مواقع بعلت یک سری مسایل روان‌شناسی انسان‌ها در برخوردهای مستقیم با دیگران از بیان حرف و احساسشان جلوگیری می‌کنند و به‌عبارتی خجالت می‌کشند! ولی در محیط مجازی و آموزش الکترونیکی هیچ رابطه مستقیم و رودررویی وجود ندارد که مانع شرکت عده‌ای در بحث‌ها و نظرخواهی‌ها و سؤال پرسیدن این عده شود.
- در روش آموزش الکترونیک دانشجویان این اختیار را دارند که آن دسته از مفاد درسی را انتخاب کنند که به آن علاقه‌مند هستند و در سطح دانش آن‌ها است. آن‌ها همچنین میتوانند با انتخاب واحدهای درسی مورد علاقه‌شان یک دوره جدید تحصیلی برای خود ایجاد کنند و با شیوه خود پیش روند.
با پیشروی دانشگاهها و مراکز آموزشی به سمت آموزش الکترونیک دوره‌های تحصیلی متعددی در زمینه‌های مختلف ایجاد شده که این امر در سیستم سنتی به‌دلیل محدودیت‌های موجود امکان‌پذیر نمی باشد. بدین ترتیب گستره انتخاب برای دانشجویان روز‌به‌روز افزایش یافته و متنوع‌تر شده و بهتر و راحت‌تر به اهداف خود خواهند رسید.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.