ضمایر موصولی لغاتی هستند که اولاً وظیفه جانشینی اسم یا ضمیر را انجام می دهند و دوما وظیفه ربط جملات اصلی به تبعی را نیز دارا می باشند.
مثال:
او دانشجویی است که در دانشگاه آکسفورد درس می خواند.
She is the student who is studying at Oxford University
در جملۀ بالا ضمیر موصولی who در عین حال که به جای student که فاعل جمله دوم نیز محسوب می گردد قرار گرفته و وظیفه ارتباط دو جمله فوق را نیز انجام می دهد. یعنی در اصل، جمله بالا، ترکیبی از دو جمله زیر می باشد:
او یک دانشجو است. آن دانشجو در دانشگاه آکسفورد درس می خواند.
She is the student. The student is studying at Oxford University
کلمه ای که موصول به آن اشاره می کند به مرجع موصول یا antecedent موسوم است. در جمله فوق مرجع who student است.
ضمایر موصولی عبارتند از:
ضمیر موصولی فاعلی برای انسان:
who
ضمیر موصولی مفعولی برای انسان:
whom
ضمیر موصولی فاعلی و مفعولی برای غیر انسان:
which
ضمیر موصولی فاعلی و مفعولی بدون مرجع صریح:
what
ضمیر موصولی ملکی برای بیان حالت ملکی در انسان و گاهی غیر انسان:
whose
ضمیر موصولی فاعلی و مفعولی برای انسان و غیر انسان:
that
ضمیر موصولی ملکی برای بیان تعلق و اختصاص در غیر انسان:
of which
این موصول ها برای بیان حالت مفرد، جمع، مذکر و مؤنث به کار رفته و تغییر نمی نمایند.
طرز استفاده صحیح ضمایر موصولی به شرح زیر می باشد.
1- ضمایر موصولی فاعلی که عبارتند از that، which وwho در موارد زیر به کار می روند:
هرگاه ضمیر موصولی حالت فاعلی داشته باشد و مرجع آن انسان باشد، از ضمیر موصولی who استفاده می شود.
او خانمی است که در کلاس ما درس می دهد.
He is the woman who teaches our class
در جمله بالا کلمهthe woman مرجع بوده و نام مربوط به انسان می باشد.
اگر ضمیر موصولی حالت فاعلی داشته ولی مرجع آن غیر انسان باشد از ضمیر موصولی which یا that استفاده می گردد.
این درسی است که برای ما خیلی مفید است.
This is the lesson which is very useful for us
درجمله بالا کلمه the lessonمرجع بوده و نام مربوط به اشیاء (غیر انسان) می باشد.
ضمیر موصولی that را می توان به جای ضمایر موصولی who و which به کار برد.
2- ضمایر موصولی مفعولی عبارتند از: that ،which ،whom
اگر ضمیر موصولی حالت مفعولی داشته و مرجع آن انسان باشد، معمولاً از ضمیر موصولی whom استفاده می گردد.
خانمی را که شما ملاقات کردید، مادر من است.
The woman who(m) you met is my mother
اگر ضمیر موصولی حالت مفعولی داشته باشد و مرجع آن غیر انسان باشد از ضمیر موصولی which استفاده می شود.
این پیراهنی است که او در لندن خریده است.
This is the dress which she has bought in London
شکل صحیح ضمیر موصولی مفعولی از نظر دستوری برای انسان کلمهwhom است ولی این کلمه در انگلیسی محاوره ای کمتر استفاده می شود. در هر حال به جای whom در انگلیسی گفتاری از کلمات who یا that استفاده می شود. به طور کلی ضمیر موصولی مفعولی را می توان از جمله حذف کرد.
مردی را که دیدم، علی نام دارد.
The man whom (who)/(that) I saw was called Ali
مردی را که دیدم، علی نام دارد.
The man I saw was called Ali
در جملۀ دوم ضمیر موصولی whom از جمله حذف شده است.
به جای دو ضمیر موصولی which و whom، از ضمیر موصولی that نیز، می توان استفاده نمود.
او زیباترین دختری است که تا به حال دیده ام.
She is the most beautiful girl that I have ever seen
3- ضمایر موصولی ملکی of which، whose
ضمیر موصولی whose را معمولاً موقعی که مرجع آن انسان باشد به کار می برند، که در عین حال مالکیت را نیز بیان می کند.
این شخصی است که نوشته هایش معروف است.
This is the man whose writing are popular
در موقعی که اضافه تخصیصی منظور گوینده باشد از ضمیر of which (که فقط برای غیر انسان به کار می رود) استفاده می گردد.
کتابی که جلدش پاره شده متعلق به او نیست.
The book the cover of which is torn does not belong to him
امروزه گاهی ضمیر موصولی ملکی whose را برای غیر انسان نیز به کار می برند.
زندگی در خانه ای بزرگ، که از دیواره های شیشه ای، ساخته شده است، ترسناک است.
Living in a large house whose walls are made of glass will be horrible
گاهی مالکیت و تعلق در غیر انسان با حرف اضافه with،همراه با یک عبارت بیان می گردد.
زندگی در خانه ای بزرگ، که از دیواره های شیشه ای، ساخته شده است، ترسناک است.
Living in a large house with glass walls will be horrible
4- ضمیر موصولی فاعلی و مفعولی what:
از بین ضمایر موصولی what تنها ضمیری است که نیاز به مرجع ظاهری ندارد، بدین معنی که مفهوم مرجع در آن مستتر است و بیشتر جنبه خنثی دارد، یعنی حالت مذکر و مؤنث بودن آن مشخص نمی باشد.
من نمی توانم آنچه که او از من خواست انجام بدهم را به شما بگویم.
I can’t tell you what (the thing which, the things which) he wanted me to do
آنچه که مفید است، بهترین چیز است.
What is useful is the best
ضمایر موصولی حتی الامکان باید نزدیک به مرجع خود قرار گیرند، چون اگر از مرجع خود دور شوند در معنی جمله ممکن است ابهام به وجود آورد.
خانه ای که او در آن زندگی می کند نزدیک جنگل است.
The house that he lives in is near the woods
خانه نزدیک جنگلی است که در آن (جنگل) زندگی می کند.
The house is near the woods that he lives in
در جملۀ اول مرجع و منظور،house و در جملۀ دوم مرجع،woods است.
5- قید های موصولی (Relative Adverbs):
قیدهای موصولی عبارتند از when، where،why که به جای حرف اضافه و ضمیر موصولی which قرار می گیرند.
(بیان زمان) on which/when
(بیان مکان و گاهی زمان) at which/in which=where
(بیان دلایل) for which=why
سالی که او درگذشت.
The year in which he died = the year when he died
روزی که رسید.
The day on which she arrived = the day when she arrived
خانه ای که او در آن زندگی می کرد.
The house in which he lived = the house where he lived
دلیلی که او آمد.
The reason for which he came = the reason why he came.
سایر موارد استعمال ضمیر موصولی that:
قبلاً نکاتی در بارۀ نحوۀ استفاده از ضمیر موصولی that بررسی شد، ولی نکات دیگری وجود دارد که موارد کاربرد آن را روشن کرده و استفاده از آن را به سایر موصول ها ارجحیت می دهد.
بعد از کلمات زیر و صفات عالی و اعداد ترتیبی، that به کار برده می شود.
anybody, anyone, somebody, nowhere, nothing, nobody, anybody, anywhere, anything, something, all, only
هر چیزی را که او پس انداز کرد، از دست رفت.
.Anything that he saved was lost
هر جا که می روم، چهرۀ آرام او را به خاطر می آورم.
.Everywhere that I go remember his gentle face
سومین تصادفی بود که دیروز دیدم.
It was the third accident that I saw yesterday
او بلندقد ترین مردی بود که تا آن وقت دیده بودم.
.He was the tallest man that I had ever seen
آن تنها چیزی بود که ارزش دیدنش را داشت.
.It was the only thing that was worth seeing
همۀ کتاب هایی را که خوانده ام متعلق به کتابخانۀ او است.
.All the books that I have read belong to his library
در صورتی که that وظیفۀ خبری داشته باشد نمی توان آن را با who و which جابجا کرد و اغلب نیز حذف می شود.
او مردی نیست که من فکر می کردم.
.He is not the man (that) I thought
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.